شاخص بورس تهران بازهم افت کرد و نرخ دلار و قیمت سکه در ادامه روند صعودی رکورد تازه‌ای به جای گذاشت و تابلو صرافی‌ها در فاصله چند ساعت سه مرتبه تغییر کرد. همزمان رئیس کل بانک مرکزی بازهم از «گشایش‌های ارزی» سخن گفت.
کیهان نوین: بازار سرمایه تهران یکشنبه ۳۰ شهریور در واکنش به فعال کردن مکانیسم ماشه از سوی آمریکا پس از یک روز رشد نسبی به روال قبل بازگشت. شاخص کل ۴۷ هزار و ۲۴۷ واحد افت کرد و در رقم یک میلیون و ۶۲۵ هزار واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن هم با ۵۶۱۷ واحد کاهش به ۴۲۲ هزار و ۸۰ واحد تنزل کرد.
شاخص بورس روز شنبه رشد نسبی داشت و دوباره به بالاتر از یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد رسیده بود اما نتوانست برای دومین روز پیاپی این وضعیت را حفظ کند.
همایون دارابی که سایت بورس نیوز از او به عنوان کارشناس بازار سرمایه نام برده، کاهش سطح اعتباری کارگزاری‌ها در پایان سال مالی را از علل افت شاخص عنوان کرده و گفت بازار با کمبود نقدینگی روبرو است.
این اظهارات در شرایطی بیان شد که براساس اعلام سازمان بورس اوراق بهادار تهران از آغاز امسال تا نیمه مرداد ۱۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بورس جدید به بورس وارد شده است. دولت نیز اعلام کرده که بخشی از منابع صندوق توسعه مالی را برای ایجاد ثبات در بورس هزینه خواهد کرد.
ناصر کشاورز مدیرعامل کارگزاری سپهر باستان اما «ترس» را علت افت شاخص دانست و از دولت خواست «به جای تعریف و توصیه حمایت‌ها را در عمل و اجرا نشان دهند».
دولت از آغاز سال جاری به منظور تقویت بورس بخشی از سهام خود در بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و پالایشگاه‌ها را در بورس عرضه کرد. این عرضه قرار است در ماه‌های آتی نیز ادامه یابد. برخی منتقدان دولت معتقدند که این اقدام به منظور تامین کسری بودجه صورت گرفته است و حالا که دولت توانسته بخشی از کسری بودجه را تامین کند، بازار را هدفمند دستکاری می‌کند. دولت اما ریزش شاخص را «طبیعی» و «اصلاح قیمتی» می‌خواند.
کاهش شاخص بورس در روزهای گذشته با افزایش نرخ دلار و قیمت سکه همراه شده است. دولت نیز برای آنچه «کنترل بازار» می‌خواند به صرافی‌های بانکی اجازه داده نرخ دلار را بر اساس نرخ بازار آزاد تعیین کنند.
در همین راستا نیز امروز برای دومین بار نرخ دلار در صرافی‌های دولتی طی سه مرتبه 870 تومان افزایش یافت. نرخ هر یک دلار در این صرافی‌ها در پایان روز کاری ۲۷ هزار و 300 تومان اعلام شد. نرخ برابری یورو هم در بازار به 32 هزار و 50 تا 32 هزار و 150 تومان رسید رسید که در مقایسه با یک روز قبل افزایش حداقل 700 تومانی را نشان می‌دهد.
در چنین شرایطی عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی که پنجشنبه ۲۷ شهریور مجوز عرضه دلار صادرکنندگان در خارج از سامانه نیما و تعیین نرخ دلار در صرافی‌های دولتی بر اساس نرخ آزاد را صادر کرد، یکشنبه در دیدار با مدیران بانکی مدعی شد که «گشایش‌های ارزی» صورت گرفته و تاثیر این گشایش‌ها به زودی بر بازار ارز نمایان خواهد شد.
او «ثمردهی رایزنی‌های حوزه بین‌المللی در بعضی کشورها»، «بهتر شدن روند صادرات نفتی و فرآورد‌های آن» و «سرعت گرفتن بازگشت ارز صادرکنندگان» را سه محور اصلی آنچه که «گشایش ارزی» نامید، عنوان کرد و گفت: «هر سه این عوامل تاثیر مثبتی در بازار ارز خواهند داشت».
قیمت سکه نیز در بازار آزاد افزایش یافت و به ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید. نیم سکه نیز ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، ربع سکه ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و سکه یک گرمی دو میلیون و ۵۰ هزار تومان معامله شد. هر گرم طلای ۱۸ عیار هم یک میلیون و ۲۴۰ هزار و ۸۱۸ تومان قیمت خورد.
رشد قیمت سکه و افزایش نرخ دلار همزمان با افت شاخص بورس، موجب هشدار برخی «کارشناسان» و «فعالان بازار سرمایه» نسبت به خروج نقدینگی از تالار بورس و انتقال آن به بازارهای موازی شده است.
کامران ندری که در رسانه‌های داخلی ایران «تحلیل‌گر اقتصادی» معرفی می‌شود از دولت و بانک مرکزی خواسته برای جلوگیری از جابجایی نقدینگی نرخ سود بانکی را افزایش دهند. بانک مرکزی نرخ سود سپرده بانکی را ۱۴ تا ۲۲ درصد تعیین کرده است.
دولت ایران که با برآورد کسری بودجه ۱۱۰ هزار میلیارد تا ۱۸۰ هزار میلیارد تومانی روبه‌روست در چند ماه گذشته مجموعه‌ای از سیاست‌های متناقض را اجرایی کرده است. نتیجه این سیاست‌ها التهاب در بازارهای ارز، سکه، بورس و مسکن است که افزایش چند برابری قیمت را در پی داشته است.
Leila jahangiri gilandeh
Majid Mohammad Poorazari
