روز یکشنبه ۶ دی در تهران، بیستونهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی با موضوع “بحرانهای کنونی جهان اسلام”، با سخنان حسن روحانی آغاز شد.
کیهان نوین: حسن روحانی در کنفرانس وحدت اسلامی بر تشتت و خشونت در درون جهان اسلام تأکید کرد و از همۀ کشورهای مسلمان خواست که با مبارزه علیه “فقر فرهنگی و مادی” و همکاریهای اقتصادی، خشونت را از میان بردارند. او گفت: «مگر ما مسلمانها در برابر خون مسلمانها مسئول نیستیم و نباید پاسخگو باشیم؟»
روحانی گفت: «اگر روزی غصۀ ما این بود که قدرتهای خارجی به جان مسلمانان افتادهاند، «متأسفانه امروز در شرایطی قرار گرفتهایم که در جمع کشورهای اسلامی، کشوری به کشور دیگر میتازد»…
کنفرانس وحدت اسلامی هر سال در تهران، طی «هفتۀ وحدت» برگزار میشود که خود در ماه قمری ربیعالاول، به مناسبت سالگرد تولد پیامبراسلام مقرر شده است. در ۲۵ سال گذشته، این کنفرانسها توسط «مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی» برگزار میشود که خود در سال ۱۳۶۹ به دستور آیتالله خامنهای تشکیل گردید. قبل از آن، چهار دورۀ نخست کنفرانس، توسط سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شده بود.
در مراسم گشایش کنفرانس جدید، حسن روحانی محور سخنان خود را آشفتگی و خشونت در جهان اسلام قرار داد و با طرح پرسشهای متعدد، از جمله گفت که آیا زمانی «فکر میکردیم به جای اینکه دشمن و متجاوزین و ابرقدرتها اسلام را دین خشونت، خون و خونریزی معرفی کنند، جمعی اندک در داخل دنیای اسلام، آن را دین کشتار، خشونت، شلاق، اجحاف و ظلم معرفی کنند؟»
او ادامه داد: «چرا این همه خشونت و خونریزی؟ به دنبال چه هدفی هستیم؟ این خشونت از کجا نشأت گرفته است؟
بیتردید آغاز خشونت، از خشونت ذهنی و فکری یک جمعیت برمیخیزد… آنچه از متون اسلامی درک میشود، متأسفانه ناصحیح است».
روحانی حتی تأکید کرد که برخی از مدارسی که به نام مدارس دینی به پا شدهاند، قرائتی خشونتبار از اسلام دارند.
وی بدون این که از داعش یا سایر گروهها نام ببرد گفت: «تکفیر از خشونت فکری نشأت میگیرد، تکفیر از تحجر و عدم اعتدال نشأت میگیرد و مگر اسلام جز لا اله الا الله و محمد رسول الله به عنوان پایه اصلی شهادتین چیز دیگری هم هست؟»
او با پذیرش تفسیرهای متفاوت از اسلام گفت «همۀ کلمات قابل نقد و بررسی است… تفاوت قابل قبول است، اما تنازع چرا؟»
به گفتۀ روحانی «ما نه هلال شیعی داریم و نه هلال سنی… ما یک بدر اسلامی داریم».
روحانی سپس در بارۀ ادامۀ خشونت در عراق و سوریه سؤال کرد که «ویرانی سوریه به نفع کیست؟ چه کسی از ویرانی سوریه خوشحال است، جز رژیم صهیونیستی؟ چه کسی از جنگ در عراق خوشحال است، جز رژیم صهیونیستی و آنهایی که ضد مسلمانها هستند؟»
حسن روحانی بار دیگر بر بروز خشونت در درون جهان اسلام تأکید کرد و گفت: «امروز ۸۴ درصد خشونت، ترور و آدمکشی در جهان، متأسفانه در دنیای اسلام، در آفریقا، شمال آفریقا، خاورمیانه و غرب آسیا در حال رخ دادن است. مگر ما مسلمان ها در برابر خون مسلمانها مسئول نیستیم و نباید پاسخگو و جوابگو باشیم؟»
روحانی با اشاره به سیاستهای عربستان در منطقه گفت: «آیا این قابل قبول است که پول نفت مسلمانها را به آمریکا بدهیم و بمب و موشک بخریم و بر سر مردم یمن بریزیم؟ آیا این قابل قبول است که موشکهای ضد زره از آمریکا بخریم و در اختیار داعش و جبهه النصره و دیگر گروههای تروریستی ضد اسلام بگذاریم؟»
وی در بخش پایانی سخنان خود، بر لزوم مذاکره برای حل اختلافات و همچنین ارائۀ تصویری مثبت از اسلام تآکید کرد. به گفتۀ روحانی «ما باید از خشونت فکری و گفتمانی کار را آغاز کنیم، باید جلو خشونت فکری و گفتمانی بایستیم، باید تصویر منفی اسلام را از فضای مجازی و حقیقی دنیای امروز حذف کنیم… بزرگترین وظیفهای که بر دوش داریم، تصحیح تصویر اسلام در افکار عمومی جهان است».
روحانی افزود: «من همه کشورهای اسلامی این منطقه و خارج منطقه را دعوت میکنم، حتی آنهایی را که تا امروز بر سر همسایگان خود بمب و موشک زدند دعوت میکنم که دست برداریم و راه صحیح و درست را برگزینیم. بیاییم فقر فرهنگی و مادی را در جامعه اسلامی از بین ببریم. مگر وحدت دنیای اسلام، بدون اتصال اقتصاد دنیای اسلامی، امکانپذیر است؟»