نجات کاخ شمس کرج از خطر ویرانی

پس از کشمکش های فراوان، کاخ شمس پهلوی در کرج از خطر ویرانی نجات پیدا کرد.

کیهان نوین: سرانجام درگیری ها و کشمکش بر سر ویران کردن «کاخ مروارید» یا کاخ شمس پهلوی در کرج و ساخت برج‌های مسکونی به پایان رسید و بر اساس حکم دادستانی استان البرز، سازمان میراث فرهنگی ایران توانست این کاخ زیبا و ارزشمند را از بنیاد مستضعفان جمهوری اسلامی پس گرفته و با تعیین حریم آن، این کاخ را از خطر ویرانی نجات دهد.

بنیاد مستضعفان در تلاش بود تا به جای “کاخ مروارید” یا همان کاخ شمس پهلوی، ۷ هزار واحد مسکونی برای پرسنل سپاه پاسداران جمهوری اسلامی بسازد، اما اعتراضات دوستداران میراث فرهنگی منطقه مانع از ویرانی این کاخ شد و پرونده به دادستانی استان البرز رفت.

ابوالفضل عبیدی رییس سازمان میراث فرهنگی کرج نیز با تایید خبر بازگشت کاخ مروارید به سازمان میراث فرهنگی افزود «در ماه‌های اخیر و پس از این‌که خبرها درباره وضعیت نامناسب کاخ مروارید بالا گرفت، منابعی از واگذاری بخشی از زمین‌های پیرامون این کاخ به یکی از نهادها و تصمیماتی برای ساخت و ساز مجتمع مسکونی در این محدوده خبر داده بودند.»

کاخ شمس یا مروارید توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد..

کاخ شمس پهلوی، خواهر محمد رضا شاه پهلوی، در زمینی به وسعت ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا بین سال‌های ۴۷-۱۳۴۵ در مهرشهر کرج ساخته شده است .
این بنا شامل فضاهای متعددی از جمله سالن طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، سالن پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاق‌های خواب و غیره است.

یکی از مهمترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که دارای تزیینات مختلفی بوده، بخصوص نمای بیرونی آن که بصورت حلزونی شکل ساخته شده است . در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزوده است .
این مجموعه تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد. این اثر در سال ۱۳۸۲ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.

در حال حاضر کاخ در اختیار سپاه پاسداران است و به عنوان اردوگاه استفاده می شود. تلاشها برای تخریب این کاخ بسیار زیبا با معماری ویژه و تحسین برانگیزش، اعتراض اهالی مهرشهر را به دنبال داشته است. تا سرانجام با تلاش اهالی مهرشهر و دیگر دوستداران، این کاخ زیبا از تخریب نجات پیدا کرد.

کاخ شمس نیز همانند بسیاری از بناهای ارزشمند گذشته از معماری بسیار زیبایی برخوردار است.

در این روزها خبر تلاش برای تخریب کاخ ثابت پاسال، یا کاخ ورسای تهران، و حتی عدم اجازه ورود به کارشناس میراث فرهنگی به این کاخ نیز از سوی علاقمندان به میراث فرهنگی ایران منتشر شده است.

این اولین باری نیست که برخی نهادها و مسولین  در جمهوری اسلامی تلاش می کنند تا کاخ یا بنایی ارزشمند و یا تاریخی را تخریب کنند، اما دوستداران میراث فرهنگی ایران امیدوارند که آخرین باشد و زین پس دیگر شاهد اینگونه تلاشها برای تخریب تاریخ، فرهنگ و هویتِ ایرانی نباشیم.