سرانجام پس از چند روز مناقشه بر سر دفن پیکر هشت جان باخته گمنام جنگ ایران و عراق در وسط بنای تاریخی امیرچخماق یزد و مخالفت سازمان میراث فرهنگی با آن، تصمیم گرفته شد که محل دفن از وسط این بنای تاریخی به ضلع شرقی بنا تغییر پیدا کند.
کیهان نوین: پیکر این جان باختگان فردا سه‌شنبه دوم دی پس از تشییع، در ضلع شرقی بنای تاریخی امیرچخماق دفن خواهند شد.
این نخستین بار نیست که دفن «شهدای گمنام» در بناهای تاریخی ایران خبرساز شده است. دو سال پیش نیز دفن یکی دیگر از این جان باختگان در حریم ارگ تاریخی شهرستان انار در استان کرمان جنجال‌آفرین شد.
مقام‌های ایران از جان باختگان جنگ ایران و عراق که هویت‌شان مشخص نیست به عنوان «شهدای گمنام» نام می‌برند. با وجود گذشت بیش از ۲۰ سال از پایان جنگ هشت ساله ایران و عراق، هر ساله اجسادی با عنوان «شهدای گمنام» از مناطق جنگی به ایران منتقل و در شهرهای مختلف دفن می‌شوند.
بر پایه این گزارش، از دو سال پیش موضوع دفن هشت جان باخته جنگ در محوطه اثر تاریخی و ثبت ملی امیرچخماق توسط کمیته جست‌وجوی مفقودین ستاد نیروهای مسلح مطرح شد که با مخالفت استانداری یزد، اجرا نشد.
این طرح از سه هفته پیش دوباره از سوی این کمیته مطرح و حتی به‌رغم مخالفت سازمان میراث فرهنگی و اکثر نهادهای اجرایی یزد، قبرها در مرکز بنای تاریخی امیرچخماق حفر شدند.
حفر این قبرها در میدان امیر چخماق اعتراض بسیاری از مسئولان استان یزد را به همراه داشت. از جمله محمدمهدی شرافت، مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد اعلام کرد که «طبق ضوابط و قوانین حاکم بر ثبت اماکن تاریخی هرگونه دفن اموات در این قبیل اماکن یا محوطه‌‌های تاریخی ممنوع است.»
او افزود: «فعالیت‌های پژوهشی در محدوده امیرچخماق، اعم از فعالیت‌های باستان‌شناسی، تکمیل نشده و به همین علت هرگونه حفاری به هر دلیلی، منجر به مخدوش شدن لایه‌های باستانی و تداخل در روند مطالعات علمی است.»
به‌گفته شرافت، «دفن شهدا در زمینی که قانون هرگونه دفنی را در آن ممنوع اعلام کرده، نوعی بی‌حرمتی به شهداست. از سوی دیگر اگر بارگاه هم داشته باشد که باز با قوانین میراث فرهنگی در تضاد است و به نحوی دیگر حرمت شهدا نادیده گرفته می‌شود. از سوی دیگر قوانین مجازات اسلامی در ماده ۵۶۳ و ۵۶۶ با صراحت درباره دخل و تصرف در اماکن تاریخی و مذهبی، ماده قانونی تصویب کرده است.»
در پی مخالفت‌ها با دفن این کشته‌شدگان در مرکز بنای امیرچخماق و اصرار بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس برای دفن آنان در این بنا، شورای تأمین استان یزد پس از چند دور نشست اعلام کرد که قبر شهدا از مرکز بنای تاریخی باید به ضلع شرقی منتقل شود.
محمد میرمحمدی، استاندار یزد نیز در پیامی اعلام کرده که پیکر این کشته‌شدگان فردا از صحن امام‌زاده جعفر تا ضلع شرقی مجموعه امیرچخماق تشییع و به خاک سپرده می‌شوند.
امیر جلال‌الدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیمورى در قرن هشتم هجرى که حاکم یزد نیز بود مجموعه‌ای متشکل از تکیه، میدان، حمام، کاروانسراها، خانقاه، قنات‌خانه، چاه آب سرد را ساخت تا یزد را رونق بخشد در این راستا فاطمه خاتون همسر جلال‌الدین چخماق، او را یاری کرد.
تکیه امیرچخماق از جمله تکایایی است که همواره برای برگزاری مراسم مذهبی مورد استفاده قرار گرفته و از آثاری است که از حدود پنج قرن پیش باقی مانده است.
این تکیه در سال ۳۰ خورشیدی با شماره ۳۸۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
Ramin rabieikhaledi
Leila jahangiri gilandeh
