جمهوری اسلامی یکسال بعد از حماسه سیاسی (منصور امان)

یکسال پس از واگذاری پست ریاست جمهوری به جناح میانه حکومت، شکاف در دستگاه قدرت جمهوری اسلامی با شتاب در حال عمیق تر شدن است.

برندگان “حماسه سیاسی”، اجازه برگزاری جشن سالگرد پیروزی خود در یک ورزشگاه عمومی را نیافته اند و به جای آن ناچار به گردهمایی محدود و کنترل شده در یک سالن دولتی شده اند.

این پروسه ای برخلاف پیش بینی و انتظار رووسای دولت جدید است که امیدوار بودند با قرار دادن موضوع حل بحران خارجی در صدر دستور کار خود، پرسشهای حیاتی پیرامون تعادل قوای داخلی و تقسیم سهم را به مرحله پس از آن منتقل کنند.

منافع عام “نظام” در خروج از تله بحران هسته ای و تحریمهای فلج کننده، فاکتوری بود که جناح میانه حکومت را به برقراری یک آتش بس موقت در ساختار قدرت امیدوار می کرد. این در حالی است که سیاست خارجی در نظام ولایت فقیه خود همواره به عنوان ابزار تولید اقتدار و قدرت سازی دیده شده و با همین ویژگیها نیز از سوی رهبران و پایوران آن به نفع خود یا علیه دیگری به کار گرفته شده است.

از این رو، روابط خارجی به مثابه جزیره ای ایزوله از سرزمین اصلی، فقط در پندار کسانی وجود داشت که مایل بودند با بندوبست و بدون کمترین هزینه، بهترین مکان در کرانه قدرت را برای خود رزرو کنند. غیرواقعی بودن این خوش خیالی را ابتدا لباس شخصیهای بی نام ونشان با لنگه کفش مهر کردند و اکنون با نعلین و چکمه سرشناسها گواهی می شود.

جناح میانه حکومت – برخلاف تمایل اش – برای جلوگیری از جراحی سفید یا همراه با خونریزی خود، ناچار به برخاستن از بین دو صندلی و دفاع از آنچه است که به دست آورده. این همزمان به معنای از دست دادن متحدانی در میان راست محافظه کار است که در هراس از نقشه “یکدست سازی” قدرت توسط خامنه ای، شرکا و همدستانش به اردوی رقیب پناه برده اند، اما جایگاه خویش در هیرارشی قدرت را مدیون سیستم سرکوب و تفتیش آنها هستند.

چنین می نماید همانگونه که تاکنون چالشها، برنامه عمل را به روحانی دیکته کرده، پیرامون شتاب و ابزاری که وی بدانها پاسخ می دهد نیز روند رویدادها تعیین کننده باشد. این مسابقه ای با چشمان بسته است که دونده بخت برگشته نه قادر به ارزیابی سرعت رقبا است و نه می تواند سبقت گرفتن آنها را ببیند.