کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بیانیه تازه‌ای ناامیدی خود از روند کند مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اعلام کردند.
کیهان نوین: کشورهای اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۱۸ سپتامبر/ ۲۷ شهریورماه در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، گفته‌اند ایران نمی‌تواند نگرانی‌ها در مورد ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای‌اش را نادیده بگیرد.
در این بیانیه آمده است: “ما از ایران می‌خواهیم تا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند و دسترسی این آژانس به تمام افراد، اسناد و سایت‌های مورد نیاز را فراهم سازد.”
بنا به این گزارش، از زمان روی کار آمدن حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران، از ۱۳ ماه پیش ایران به‌شکل مشهودی همکاری تنگاتنگ و بهتری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است.
ایران اما از پنج مورد توافق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در ماه اوت تعیین شد تنها سه مورد را به انجام رسانده است.
دو مورد دیگر، با وجود درخواست‌های مکرر از مقامات ایرانی، هنوز به‌طور کامل اجرا نشده‌اند.
پنج موضوع مورد توافق ایران و آژانس عبارتند از ۱) تبادل اطلاعات با آژانس در رابطه با موضوع انفجارهای قدرتمند، از جمله انجام آزمایش انفجار قدرتمند در مقیاس بزرگ در ایران؛ ۲) ارایه اطلاعات مربوطه مورد توافق و توضیحات مربوط به مطالعات صورت گرفته و یا مقالات منتشر شده در ایران در رابطه با کاربرد نوترون و مدل‌سازی‌ها و محاسبات مربوطه و استفاده احتمالی از آن‌ها در مواد فشرده؛ ۳) ارایه اطلاعات مورد توافق دوجانبه و انجام هماهنگی‌های لازم برای بازدید از یک مرکز تحقیقات و توسعه سانتریفیوژ؛ ۴) ارایه اطلاعات مورد توافق دوجانبه و دسترسی مدیریت‌شده به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیره‌سازی و ۵) جمع‌بندی رهیافت پادمانی در مورد راکتور IR-40.
از پنج مورد بالا، دو موضوع «محاسبات نوترونی» و «انفجارهای قدرتمند» در چارچوب «مطالعات ادعایی» (PMD) است و هنوز حل نشده و سه موضوع دیگر نیز با اقداماتی که ایران باید در چارچوب «برنامه اقدام مشترک» در مدت زمان توافق نامه ژنو با کشورهای گروه ۱+۵ انجام دهد، مشابه است.
در همین حال رضا نجفی، سفیر و نماینده دایم ایران نزد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در نشست روز پنجشنبه شورای حکام طی سخنانی گفت که ایران “همچنان به حفظ شفافیت کامل برنامه هسته‌ای خود بر اساس تعهدات پادمانی” ادامه می‌دهد.
نجفی گفت: “حوزه‌های حساسی در ارتباط با امنیت ملی وجود دارند؛ مانند توانمندی‌های دفاعی ایران که به هیچ وجه و در هیچ شرایطی قابل مذاکره نیستند.”
نماینده دایم ایران نزد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: “ابعاد احتمالی نظامی PMD از سوی ایران شناسایی نشده است و در واقع چارچوب برای همکاری هیچ اشاره‌ای به چنین مفهوم بی‌ربطی ندارد.”
او همچنین گفت: “در چندین ماه اخیر، بر اساس چارچوب همکاری، جمهوری اسلامی ایران داوطلبانه ۱۸ اقدام عملی را انجام داده است که از این میان، دو اقدام به علت پیچیدگی، بی‌اعتباری اطلاعات آژانس یا به عبارت بهتر بی‌اعتباری اطلاعاتی که به آژانس داده شده بودند و نبود شواهد مستدل در اختیار آژانس، تاکنون تکمیل نشده است.”
در حالی که نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین برگزار می‌شود، دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران با کشورهای گروه ۱+۵، شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان، روز جمعه ۱۹ سپتامبر / ۲۸ شهریورماه در نیویورک آغاز می‌شود.
قرار است از پس این مذاکرات، برای ۱۱ سال بحران و چالش بر سر غنی‌سازی اورانیوم در برنامه هسته‌ای ایران، تا روز جمعه ۲۴ نوامبر / ۲۳ آبان‌ماه سال جاری، راه حل و توافق نهایی یافت شود.
در این مدت ایران باید با تضمین معتبر و قابل اثبات، اطمینان غرب را به «صلح‌آمیز» بودن برنامه هسته‌ای خود جلب کند تا غرب تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران را لغو کند.
Leila jahangiri gilandeh
Majid Mohammad Poorazari
