دوران سیاه روزنامه‌نگاری در ایران؛ رئیسی: افتخار نظام آزادی قلم و بیان است!

در حالی که حدود ۱۰۰ روزنامه‌نگار در ماه‌های گذشته در ایران بازداشت شدند و شماری از آنها همچنان در زندان بس می‌برند، سیدابراهیم رئیسی که خود معروف به «قاضی مرگ» است، مدعی شده «از افتخارهای نظام اسلامی آزادی قلم و بیان است!»

در تقویم جمهوری اسلامی ایران ۱۷ امرداد به عنوان روز خبرنگار نامگذاری شده است و مناسبت این نامگذاری به کشته شدن محمود صارمی مسئول دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی توسط طالبان در مزارشریف افغانستان باز می‌گردد که در ۱۷ امرداد سال ۱۳۷۷ به همراه هشت تن از اعضای کنسولگری ایران در این شهر کشته شد.

روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در خود ایران نیز بیش از چهار دهه است که با انواع تهدیدهای قضایی و امنیتی و جانی از سوی جمهوری اسلامی روبرو هستند. آمارها نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته و از ابتدای اعتراضات سال ۱۴۰۱ که از شهریورماه گذشته آغاز شد تا کنون حدود ۱۰۰ روزنامه‌نگار بازداشت شدند که شماری از آنها همچنان در زندان بسر می‌برند. همچنین ده‌‌ها روزنامه‌نگار دیگر طی این مدت با احضار و تماس تلفنی، بازجویی و تهدید شده‌اند.

نیلوفر حامدی و الهه محمدی دو روزنامه‌نگاری که گزارش‌هایی از به کما رفتن مهسا امینی و مراسم خاکسپاری او منتشر کرده بودند اکنون ۳۲۰ روز است که بدون صدور حکم و به عنوان «بازداشت موقت» در زندان بسر می‌برند.

چند روز پس از آغاز اعتراضات سراسری به قتل حکومتی مهسا امینی و در بامداد ۳۱ شهریور مأموران با حضور در منزل نیلوفر حامدی او را بازداشت کردند، همان روز وسایل الکترونیک الهه محمدی هم ضبط شد اما بازداشت این روزنامه‌نگار یک‌ هفته بعد صورت گرفت.

سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی دهم امرداد امسال درباره پرونده نیلوفر حامدی و الهه محمدی مدعی شد موضوع اتهامی این دو خبرنگار ارتباطی با گزارش مرگ خانم مهسا امینی و حرفه خبرنگاری آنها ندارد. وی گفت نیلوفر حامدی و الهه محمدی با آمریکا همکاری داشته‌اند.

نازیلا معروفیان روزنامه‌نگار وبسایت خبرنگار «رویداد ۲۴» که مصاحبه‌ای با پدر مهسا امینی انجام داده بود طی ماه‌های گذشته دو بار بازداشت شده است. او یکبار در آبان سال گذشته بازداشت و در زمستان همان سال آزاد شد. این روزنامه‌نگار در بهمن‌ماه گذشته به دو سال حبس تعزیری، ۵ سال ممنوع‌الخروجی و ۱۵ میلیون تومان جریمه محکوم شد.

بازداشت دوم نازیلا معروفیان در تیرماه امسال و پس از مراجعه به دادسرا اتفاق افتاد. پیش از بازداشت نازیلا نیروهای اطلاعات به منزل او وارد شده و لپ‌تاپ و گوشی او را مصادره کرده و منزل او را تفتیش کردند.

آمارها نشان می‌دهد که دست‌کم ۹۵ روزنامه‌نگار از شهریورماه ۱۴۰۱ و همزمان با آغاز اعتراضات جنبش ملّی تا کنون در ایران بازداشت شده‌اند که دست‌کم ۲۴ نفر از این خبرنگاران بازداشتی، زن هستند. همزمان ده‌ها روزنامه‌نگار دیگر نیز به صورت تلفنی یا احضار به نهادهای امنیتی بازجویی و تهدید شده و زیر فشار امنیتی قرار دارند. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی در حال حاضر ایران را به بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران و روزنامه‌نگاران زن در جهان تبدیل کرده است.

در حالی که فضا بر روزنامه‌نگاران به ویژه در یکسال گذشته به شدت تنگ شده، ابراهیم رئیسی روز سه‌شنبه ۱۷ امرداد همزمان با روز خبرنگار در سخنانی عجیب و دروغ ادعا کرد که «از افتخارهای نظام اسلامی آزادی قلم و بیان است. آزادی بیان و قلم را تضمین کرده‌ایم و این به برکت خون شهداست. آزادی‌های مشروع در کشور تضمین شده است.»

رئیس دولت سیزدهم با بیان این ادعای دروغ که «در ایران [جمهوری اسلامی] حقوق افراد محفوظ است و با حفظ همه این حقوق باید به آزادی افتخار کرد» گفت که «باید به آزادی مطبوعات افتخار کنیم. در مقاطعی از انقلاب اسلامی کسانی فریادهایی زدند که بیشتر از هرکس از این آزادی بهره برده‌اند. ما تضمین این آزادی را از جمله وظایف خود می‌دانیم.»

مریم شکرانی دبیر اقتصادی روزنامه «شرق» با بیان اینکه «روز خبرنگار چه معنی دارد وقتی قلم در خفقان است»، در توییتی نوشت: «روز خبرنگار در کشوری که در قعر فهرست آزادی بیان قرار دارد، چه معنی دارد؟! روز خبرنگار چه معنی دارد وقتی عرصه را به بولتن‌نویس‌های دولتی و فاسد واگذار کرده‌اید و هر خبرنگاری صدای مردم کشورش شد، زیر فشار قرار دادید؟ روز خبرنگار چه معنی دارد وقتی قلم در خفقان است؟!»

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در بیانیه‌ای به مناسبت روز خبرنگار با اشاره به بازداشت حدود ۱۰۰ روزنامه‌نگار در ماه‌های گذشته از ادامه «دوران سیاه روزنامه‌نگاری» در ایران خبر داده است.

در این بیانیه آمده که «در یک سال اخیر و به‌ ویژه پس از حوادث سال ۱۴۰۱ نهادهای دولتی مسئولیت بخشی از مشکلات به وجود آمده را مطابق یک روش تکراری و بدون زمینه عینی و عقلانی بر دوش رسانه‌های رسمی و منتشرکنندگان اخبار انداختند. فشارهای رسمی و غیررسمی، نگاه توام با بدبینی به عملکرد رسانه‌ها، احضار، بازداشت، بازجویی مکرر و تفهیم اتهامات تکراری نشان می‌دهد که روزنامه‌نگاری حرفه‌ای در ایران در وضعیتی بغرنج و وخیم گرفتار است.»

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران همچنین با یادآوری بازداشت و اتهامات الهه محمدی و نیلوفر حامدی نوشته که «سخنگوی قوه‌ قضاییه اخیرا اعلام کرده‌ که این دو خبرنگار به دلیل انتشار گزارش‌های مربوط به کشته شدن مهسا امینی بازداشت نشده‌اند و وعده داده که به زودی گزارشی از همکاری این دو نفر با دولت آمریکا منتشر می‌کنند که بیان این ‌سخنان پیش از صدور رای قاضی دادگاه بر شائبه‌ها و نگرانی‌های خانواده ها و جامعه روزنامه‌نگاری افزوده است.»

در بخش دیگری از بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تأکید شده که «به نظر می‌رسد روزنامه‌نگاری در ایران اسیر نگاهی رسمی است که ایشان را نه رکن اصلی مردم‌سالاری و مبارزه با فساد و نیروی محرکه توسعه و مانع خطاهای بزرگ در برنامه‌ریزی و اجرا، بلکه مخل فضای مطلوب صاحبان قدرت و وابسته به بیگانه یا دارای همدلی با بیگانگان و موجب تنش در فضای جامعه می‌داند.»

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در ادامه نوشته که «نبود درک تفاوت رسانه رسمی با رسانه دولتی باعث شده تا مبالغ هنگفت بودجه کشور صرف رسانه‌های دولتی‌ای شود که بجز ایجاد شکاف اجتماعی و فراهم آوردن زمینه فساد بیشتر و از همه مهمتر ایجاد زمینه خودفریبی دولتمردان نقشی اجرا نمی‌کنند از همین رو تا حکومت دیدگاه خود را در مورد لزوم و وجوب حضور رسانه‌های رسمی غیردولتی تغییر ندهد، چشم‌انداز روشنی برای تغییر این وضعیت وجود نخواهد داشت.»

اکبر منتجبی رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران نیز گفته «در یک‌ سال گذشته شرایط برای رسانه‌ها و به‌ صورت مشخص خبرنگاران همچنان سخت است» و این مدت را «دوران سیاه روزنامه‌نگاری» خوانده است.

روزنامه «هم‌میهن» نیز صفحه نخست روز ۱۷ مرداد خود را به مناسبت روز خبرنگار به تصویری از الهه محمدی و نیلوفر حامدی، مزین کرد و در یادداشتی با عنوان «خبرنگاران تنها‌تر از همیشه» نوشت: «روزنامه‌نگاری این روزها از سخت و زیان‌آور گذشته و شغلی پرخطر شده. سختی کار روزنامه‌نگار به شرایط جامعه برمی‌گردد و در جامعه‌ای که هیچ چیز سرجای خودش نیست و به هر حوزه‌ای که نگاه می‌کنیم با انبوهی از مشکلات روبرو می‌شویم و مردم از هر سو ناراضی هستند اما برای نوشتن درد آنها باید به تک‌تک واژه‌ها توجه کنیم که مبادا اطلاع‌رسانی ما مسئله‌ای ایجاد کند.»

وبسایت «خبرآنلاین» نیز در مطلبی به مناسبت روز خبرنگار در ایران نوشته که «اوضاع برای رسانه‌ها چنان سخت شده که حالا مدیران آن میان دو گزینه سرگردانند: اینکه آیا باید از حرفه و مسئولیت‌های مترتب برکار رسانه دفاع کنند؟ یا از نیروهای خود که به دلیل انجام وظایف حرفه‌ای با آسیب‌های ناگهانی روبرو می‌شوند؟»

این مطلب افزوده که «روز خبرنگار امکانی است برای تعارف‌های معمول و گفتن جملات قصار از جایگاه خبرنگار به عنوان پرتو افکن نور در تاریکی‌ها و سخنانی پر طمطراق از این دست اما نظام سیاسی لازم است، تعریف روشنی از موقعیت و جایگاه رسانه‌ها ارائه کند چرا که تفکرات جامانده در گذشته، دیر یا زود درخواهند یافت که در زمانه حاضر نمی‌توان تفاوت‌ها را تا همیشه به رسمیت نشناخت و با آن ستیز دائم داشت.»

«سازمان گزارشگران بدون مرز» پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود که ایران از لحاظ آزادی رسانه‌ها در میان ۱۸۰ کشور جهان در جایگاه ۱۷۷ قرار گرفته است. بر این اساس، وضعیت آزادی رسانه‌ها تنها در سه کشور ویتنام، چین و کره شمالی از ایران بدتر است.

New Universe:

At least 95 journalists have been arrested in Iran since Shahrivar month 1401 at the same time as the protests of the national movement started, and at least 24 of these journalists are women.
“Official and unofficial pressures, a pessimistic look at the performance of the media, summonses, arrests, repeated interrogations and repeated accusations show that professional journalism in Iran is in a complicated and dire situation.”
Iran is ranked 177th among 180 countries in terms of media freedom. The situation of media freedom is worse than Iran in only three countries: Vietnam, China and North Korea.

In the calendar of the Islamic Republic of Iran, the 9th of Amrdad has been designated as the journalist’s day, and the occasion of this naming goes back to the killing of Mahmoud Sarmi, the head of the Islamic Republic News Agency, by the Taliban in Mazar-e-Sharif, Afghanistan, on the 9th of Amrdad, 1999, along with eight members of the Iranian consulate in This city was killed.

Journalists and reporters in Iran itself have been facing all kinds of judicial, security and life threats from the Islamic Republic for more than four decades. Statistics show that during the past months and since the beginning of the 2022 protests, which began last September, around 100 journalists have been arrested, some of whom are still in prison. Also, dozens of other journalists have been interrogated and threatened with summons and phone calls during this period.

Nilofar Hamedi and Elaha Mohammadi, two journalists who published reports about Mahsa Amini’s coma and her funeral, have been in prison for 320 days without a verdict and as “temporary detention”.

A few days after the start of nationwide protests against the government killing of Mahsa Amini, on the morning of the 31st of Shahrivar, officers arrived at Nilufar Hamedi’s house and arrested her. Elaha Mohammadi’s electronic devices were also seized on the same day, but the arrest of this journalist took place a week later.

The spokesman of the judiciary of the Islamic Republic of Iran, on the 10th of this year, regarding the case of Nilufar Hamedi and Elaha Mohammadi, claimed that the charges against these two journalists have nothing to do with the report of the death of Mrs. Mehsa Amini and their journalistic career. He said that Nilofar Hamidi and Elaha Mohammadi have cooperated with America.

Nazila Maroubian, a journalist of the “Roydad 24” reporter website, who conducted an interview with Mehsa Amini’s father, has been arrested twice in the past months. He was arrested once in November last year and was released in the winter of the same year. Last February, this journalist was sentenced to two years of imprisonment, five years of curfew and a fine of 15 million tomans.

The second arrest of Nazila Marufian took place in July this year after going to the prosecutor’s office. Before Nazila’s arrest, intelligence forces entered her house and confiscated her laptop and phone and searched her house.

Statistics show that at least 95 journalists have been arrested in Iran since September 2022, at the same time as the beginning of the National Movement protests, and at least 24 of these journalists are women. At the same time, dozens of other journalists are interrogated and threatened by phone or summoned to the security institutions and are under security pressure. In such a situation, the Islamic Republic has turned Iran into the biggest prison for journalists and female journalists in the world.

While the space for journalists has become extremely tight, especially in the past one year, Ibrahim Raisi claimed on Tuesday 9 Amrdad in a strange and false speech that “one of the honors of the Islamic system is freedom of expression and pen.” We have guaranteed the freedom of speech and the pen, and this is thanks to the blood of martyrs. “Legitimate freedoms are guaranteed in the country.”

The head of the 13th government stated the false claim that “In Iran [Islamic Republic], the rights of individuals are protected and by preserving all these rights, one should be proud of freedom” and said that “We should be proud of the freedom of the press.” At times of the Islamic revolution, those who benefited from this freedom more than anyone shouted. “We consider guaranteeing this freedom to be one of our duties.”

Maryam Shokrani, economic secretary of “Sharq” newspaper, said, “What is the meaning of journalist’s day when the pen is suffocating”, and wrote in a tweet: “What does journalist’s day mean in a country that is at the bottom of the list of freedom of expression?! What does Journalist’s Day mean when you have left the field to government and corrupt bulletin writers and every journalist has become the voice of the people of his country, and you have put him under pressure? What is the meaning of journalist’s day when the pen is suffocating?!

In a statement on the occasion of Journalist’s Day, the Journalist Association of Tehran Province has announced the continuation of the “black era of journalism” in Iran, referring to the arrest of around 100 journalists in the past months.

In this statement, it is stated that “in a recent year and especially after the events of 2022, government institutions put the responsibility of part of the problems that have arisen on the shoulders of the official media and news publishers in a repeated way without objective and rational context. “Official and unofficial pressures, a pessimistic view of media performance, summonses, arrests, repeated interrogations and repeated accusations show that professional journalism in Iran is in a difficult and dire situation.”

Journalist Association of Tehran province also mentioned the arrest and accusations of Elaha Mohammadi and Nilofar Hamedi and wrote that “the spokesperson of the judiciary recently announced that these two journalists were not arrested for publishing reports related to the killing of Mehsa Amini and promised that a report of cooperation would be issued soon. These two people publish with the American government that the expression of these words before the court judge’s decision has added to the doubts and concerns of the families and the journalistic community.”

In another part of the statement of the Association of Journalists, it is emphasized that “Journalism in Iran seems to be a prisoner of the official view, which considers them not the main pillar of democracy and the fight against corruption, the driving force of development and preventing major errors in planning and implementation, but also disrupting the favorable atmosphere.” Those who have power and are dependent on foreigners or have empathy with foreigners and cause tension in the atmosphere of the society.

The Journalist Association of Tehran province further wrote that “the lack of understanding of the difference between the official media and the state media has led to the huge sums of the country’s budget being spent on the state media, which, apart from creating a social divide and providing the basis for more corruption, and most importantly, creating the basis for the self-deception of the statesmen Therefore, until the government changes its view on the necessity of the presence of non-governmental official media, there will not be a clear perspective to change this situation.”

Akbar Mutjabi, the head of the board of directors of the Journalists Association of Tehran Province, also said that “in the past year, the conditions for the media, especially journalists, are still difficult” and he called this period “the black era of journalism”.

“Ham Mihan” newspaper also decorated its front page on August 9 on the occasion of Journalist’s Day with a picture of Elaha Mohammadi and Nilufar Hamidi and in a note titled “Reporters are lonelier than ever” wrote: “Journalism these days has become difficult and harmful and A risky job. The difficulty of a journalist’s work depends on the conditions of society, and in a society where nothing is in its place, and in every field we look at, we face a multitude of problems, and people are unhappy from all sides, but in order to write their pain, we must pay attention to every single word, so as not to inform We will create a problem.”

“Khaber Online” website also wrote in an article on the occasion of Journalist’s Day in Iran that “the situation has become so difficult for the media that now its managers are wandering between two options: should they defend their profession and the responsibilities of media work?” Or from their forces who face sudden injuries due to the performance of professional duties?

This article added that “journalist’s day is an opportunity for the usual compliments and saying short sentences about the journalist’s position as a beam of light in the darkness and such pompous words, but it is necessary for the political system to provide a clear definition of the position and position of the media because “Sooner or later, the thoughts left in the past will realize that in the present time, it is not possible to not recognize the differences forever and to have a constant fight with them.”

“Reporters Without Borders” previously announced in a report that Iran is ranked 177th among 180 countries in the world in terms of media freedom. Based on this, the situation of media freedom is worse than Iran in only three countries: Vietnam, China and North Korea.