قیمت ارز با وجود تعطیلی مذهبی دهه محرم در ایران همچنان با افزایش روبرو بوده است. برخی تحلیلگران تحولات سیاسی در افغانستان را از جمله عوامل موثر بر افزایش نرخ ارز در ایران ارزیابی میکنند.
کیهان نوین: پیشروی طالبان در افغانستان و فرار مردم این کشور تقاضای دلار در افغانستان را با افزایش روبرو کرد و تعطیلی دو سه روزه بانکها در این کشور و عدم فعالیت صرافیها سبب کمبود دلار شده است.
ابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» و رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی مدعی شده که در دولت او ارتباط سفرههای مردم با نرخ دلار قطع خواهد شد!
نرخ دلار در روزهای تعطیل هم نوسانات قابل توجهی را نسبت به روزهای قبل از تعطیلی داشته است. هرچند صرافی های بانکی و غیربانکی مجاز به فروش ارز تعطیل هستند اما این آمارها که توسط دلال های بازار ارز رد و بدل می شود دلار را به ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان کشانده است.
پس از آنکه گروه تروریستی و اسلامگرای طالبان هفته گذشته کابل را تحت کنترل خود درآورد، تحلیلگران بازار ارز در ایران تحولات اقتصادی افغانستان را بر نوسانان قیمت ارز در ایران موثر ارزیابی میکنند.
پویا فیروزی تحلیلگر اقتصادی هفته گذشته در صفحه توئیتر خود نوشت: «از فردا دلار هرات با صرافیهای تحت کنترل طالبان معامله خواهد شد. تسلط طالبان بر یکی از درگاههای مبادلات فیزیکی و براتهای ارزی منطقه خبر خوبی نیست.»
کامبیز افسری کارشناس و فعال بازار ارز نیز گفته که «نمیدانیم طالبان قرار است با سیستم دلار در افغانستان و بانکداری در این کشور چه کند.»
پیشروی طالبان در افغانستان و فرار مردم این کشور تقاضای دلار در افغانستان را با افزایش روبرو کرد و از سوی دیگر تعطیلی دو سه روزه بانکها در این کشور و عدم فعالیت صرافیها سبب کمبود دلار شده و همه اینها بر شیوه توزیع دلار در بازار ایران موثر بوده است.
مشکلات اقتصادی در ایران آنقدر حاد و جدی است که تحولات سیاسی افغانستان تنها یکی از دلائل فرعی افزایش قیمت ارز در روزهای گذشته به شمار میروند.
اصغر سمیعی کارشناس اقتصادی درباره افزایش نرخ ارز در ایران گفته که «بانکهای ایرانی کاری کردهاند که کسانی که دلار دارند داراییهای خود را در بانکها قرار نمیدهند و با کرایه صندوقهای امانات مالی، داراییهای خود را نگهداری میکنند زیرا اعتماد به سیستم پولی و مالی کشور ندارند و این بی اعتمادی به دلیل این اتفاق افتاده است که بانکها اعلام کردند که مردم حسابهای ارزی باز کنند، بعد از مدتی اگر یک نفر میخواست از حساب خود ۱۰ هزار دلار برداشت کند بانک اعلام میکرد که این مقدار موجودی را ندارد و معادل ریالی آن مقدار را با احتساب قیمتهای پیشین پرداخت میکرد اینگونه بود که اعتماد مردم از بین رفت.»
به گفته این کارشناس اقتصادی سپردهگذاریها در بانکها باعث میشود که در اقتصاد رونق ایجاد شود و تولید ناخالص ملی و داخلی افزایش پیدا کند به عبارتی وقتی بحث اقتصاد مقاومتی در میان است دقیقاً منظور اینجاست که اگر بتوانیم پولهای سرگردان را جذب بانکها کنیم و بانکها هم باید امین، درستکار و در خدمت اقتصاد باشند که متأسفانه در حال حاضر این ویژگیها در بانکهای جمهوری اسلامی وجود ندارد و بانکها در هر شرایطی تلاش میکنند در سوءاستفاده از بازارها نقش مهمی داشته باشند.
از سوی دیگر نامشخص بودن آینده بازار ارز نیز سبب شده که وضعیت بازار بورس نیز با ابهام روبرو شود. فردین آقابزرگی تحلیلگر دیگر بازار سرمایه در اینباره گفته که «چند آیتم نامشخص بودن کابینه اقتصادی دولت جدید، پیش بینیهای نادرست درمورد نرخ دلار، سیاستهای پولی و مبهم بودن و ادامه روند استفاده از ظرفیتهای بازار سرمایه برای نقدینگی دولت و کسری بودجه باعث میشود آینده بازار سرمایه کمی مبهم باشد.
برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی که به وزرای پیشنهادی سید ابراهیم رئیسی انتقاد دارند هم به مبهم بودن توان تیم اقتصادی رئیسی برای کنترل بازار ارز اشاره کردهاند. از جمله ملک فاضلی امروز شنبه ۳۰ امرداد ۱۴۰۰ در جلسه آغاز بررسی صلاحیت کابینه پیشنهادی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی خطاب به رئیسی گفت: «ارز کشور امروز کجاست و در چه وضعیتی است. باید معیشت جامعه را حرکت دهیم و راه حل آن کنترل نرخ ارز است اما به ارز ۲۷ هزار تومان رسیدیم.»
ابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» گفته که در دولت او ارتباط سفرههای مردم با نرخ دلار قطع خواهد شد. این اظهار نظر با انتقاد تحلیلگران اقتصادی روبرو شد چرا که اقتصاد ایران وابسته به درآمدی ارزی نفت و واردات مواد اولیه برای کارخانههای تولیدی است. در نتیجه افزایش قیمت ارز ارتباط مستقیمی با سفره مردم دارد.
حسینعلى اسلامىزاده کارشناس اقتصادی درباره ادعای رئیسی گفته که«هر شخصی مىداند که بخش مهمی از درآمد فروش نفت در کشور باید صرف زیرساختها شود؛ بنابراین با وجود صنعتى تحلیل رفته و ماشین آلات خسته که نیازمند نوسازى و بهسازى هستند، قطع ارتباط سفرههاى مردم با دلار به راحتی ممکن نیست.»
او افزوده است که «اظهارات هیجانى بعد از انتخابات نمىتواند بدون در نظر گرفتن زیرساختهاى لازم، ساختار اصلى اقتصاد در کشور را تغییر دهد. ما باید هرچه زودتر ارتباطمان با دنیا را ایجاد کنیم. هر روز که بگذرد، هم دیرتر مىشود و هم مطالبات مردم را به دور انداختهایم. با اطمینان مىگویم مطالبات مردم محقق خواهد شد و مشکلات جامعه حل خواهد شد منوط بر اینکه رئیس جمهور از نخبگان اقتصادى کمک بگیرد تا چراغى در این راه روشن شود.»