سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در تازه‌ترین گزارش سالانه خود از کاهش چشمگیر درآمدهای نفتی جمهوری اسلامی در سال گذشته به زیر ۵۴ میلیارد دلار خبر داد. در سال ۲۰۱۱ یعنی اواخر دوره احمدی‌نژاد این رقم ۱۱۴ میلیارد دلار بود.
کیهان نوین: بر اساس این گزارش ۱۲۲ صفحه‌ای که در وب‌سایت رسمی اوپک منتشر شده است، جمهوری اسلامی در سال گذشته مجموعا یک میلیون و ۱۰۹ هزار بشکه صادرات نفت به ارزش ۵۳ میلیارد و ۶۵۲ میلیون دلار داشته است.
این رقم در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۶۲ میلیارد و در سال ۲۰۱۱ که هنوز تحریم‌های فراگیر غرب علیه جمهوری اسلامی اعمال نشده بود، حدود ۱۱۴ میلیارد دلار بود.
آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که هنوز هم درآمدهای ارزی جمهوری اسلامی به شکل چشمگیری وابسته به نفت است، اگرچه این کشور واردات خود را طی سال‌های گذشته به‌شدت کاهش داده است.
جمهوری اسلامی در سال گذشته مجموعا نزدیک به ۹۹ میلیارد دلار صادرات داشته است که نسبت به سال پیش از آن تغییر چندانی نکرده است.
واردات جمهوری اسلامی نیز طی سال ۲۰۱۴ به حدود ۵۵ میلیارد دلار رسید که حدود ۹ میلیارد دلار نسبت به سال قبل و ۲۳ میلیارد دلار نسبت به سال ۲۰۱۱ کاهش را نشان می‌دهد.
اتحادیه اروپا و آمریکا در نیمه سال ۲۰۱۲ تحریم‌هایی شدید علیه جمهوری اسلامی به اجرا گذاشتند، موضوعی که بنا به ارزیابی اوپک نه تنها صادرات نفت ایران را از ۲.۵ میلیون بشکه در روز به حدود ۱.۱ میلیون بشکه رساند، بلکه باعث شد تولید ناخالص داخلی ایران از ۵۴۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ به حدود ۳۸۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ سقوط کند.
با این حال تولید ناخالص داخلی اجمهوری اسلامی در سال گذشته افزایش یافته و به ۴۴۰ میلیارد دلار رسیده است.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی در سال گذشته حدود ۳.۱ میلیون بشکه در روز تولید نفت و ۲۱۳ میلیارد متر مکعب تولید گاز تجاری داشته است.
در این میان ظرفیت فرآوری نفت ایران طی سال ۲۰۱۴ حدود ۶۶ هزار بشکه در روز افزایش یافته، اما تولید محصولات نفتی به‌رغم افزایش ظرفیت پالایشگاهی حدود ۷.۵ درصد کاهش یافته است.
اوپک می‌گوید که تولید بنزین جمهوری اسلامی در سال گذشته ۲۴.۴ درصد کاهش یافته و به ۳۴۴.۴ هزار بشکه در روز رسیده است، در حالی که نیاز به بنزین در کشور حدود ۱۱ درصد افزایش یافته و به ۴۳۷.۶ هزار بشکه اوج گرفته است.
جمهوری اسلامی در سال گذشته اعلام کرد که تولید بنزین پتروشیمی را متوقف کرده است. آمارهای رسمی خود ایران نیز نشان از افزایش واردات بنزین دارد. ایران طی ماه‌های اول سال جاری روزانه حدود ۶ تا ۷ میلیون لیتر واردات بنزین داشته است.
اوپک می‌نویسد که جمهوری اسلامی واردات محصولات نفتی را در سال گذشته بیش از ۱۶۶ درصد افزایش داده و به ۴۰ هزار بشکه در روز رسانده است.
صادرات محصولات نفتی جمهوری اسلامی نیز بیش از ۱۹ درصد افزایش یافته و به ۴۷۰ هزار بشکه در روز اوج گرفته است. این رقم حتی از سال ۲۰۱۱ نیز روزانه حدود ۴۰ هزار بشکه بیشتر است.
اوپک در بخش دیگری از گزارش خود به تجارت گاز جمهوری اسلامی اشاره کرده و می‌نویسد که به‌رغم افزایش نزدیک به ۷ درصدی تولید گاز جمهوری اسلامی، این کشور طی سال گذشته صادرات گاز را ۱۰ درصد کاهش داد.
صادرات گاز جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۴ به حدود ۸.۴ میلیارد متر مکعب رسید. واردات گاز جمهوری اسلامی نیز با کاهشی ۱۷ درصدی به ۴.۲ میلیارد متر مکعب رسیده است.
ذخایر نفت و گاز جمهوری اسلامی به ترتیب بیش از ۱۵۷ میلیارد بشکه و ۳۴ تریلیون متر مکعب برآورد شده است.
ایران از لحاظ ذخایر گازی مقام دوم و از لحاظ ذخایر نفتی مقام چهارم در جهان را دارد.
Ramin rabieikhaledi
Majid Mohammad Poorazari
