ثبت‌نام داوطلبان ریاست جمهوری اسلامی با ژست مضحک شناسنامه و لبخند تمام شد؛ گزینه‌های مورد نظر خامنه‌ای در میان ۸۰ داوطلب!

چهاردهمین انتخابات نمایشی ریاست جمهوری اسلامی در پی مرگ ابراهیم رئیسی در سقوط هلی‌کوپتر قرار است یک سال زودتر از موعد برگزار شود. هجوم مقامات کنونی و پیشین نظام برای نام‌نویسی در این نمایش نشان می‌دهد جریانات حکومتی از مرگ زودهنگام رئیس دولت سیزدهم چندان هم ناراضی نیستند!

نام‌نویسی داوطلبان پنج روز ادامه داشت که روز گذشته، آخرین روز و شلوغ‌ترین روز ثبت‌نام‌ بود. در این روزها ده‌ها تن از مقامات رژیم وارد ستاد انتخابات شدند و بدون ارائه برنامه و اظهار نظر درباره کابینه احتمالی خود، تنها به گرفتن ژست‌های مضحک جلوی دوربین و تظاهر به خنده و لودگی پرداختند. در دقایق اندکی هم که پشت تریبون قرار گرفتند به گفتن جملات کلیشه‌ای و شعاریِ رایج در جمهوری اسلامی اکتفا کردند.

بر اساس اعلام هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در سه روز نخست نام‌نویسی‌ ۱۷ نفر داوطلب این انتخابات شدنداما در روز پنجم تا ۸۰ نفر افزایش یافت. چهار نفر از داوطلبان نیز زن هستند.

در روز اول نام‌نویسی ۵ نفر به صورت رسمی در ستاد انتخابات حاضر شده و ثبت نام خود را قطعی کردند که معروف‌ترین آنها سعید جلیلی بود.

در ابتدای روز دوم، علی لاریجانی با حاضر شدن در ستاد انتخابات نام‌نویسی کرد. عبدالناصر همتی نیز در همان روز بطور رسمی داوطلب جانشینی «قاضی مرگ» شد.

در روز سوم هم ۸ نفر نام‌نویسی کردند که مهم‌ترین آنها علیرضا زاکانی، مسعود پزشکیان و وحید حقانیان بودند.

در روز چهارم شمار داوطلبان بیشتر شد و ۲۰ نفر از فعالین سیاسی و نمایندگان مجلس برای انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند. محمود احمدی نژاد و محمدمهدی اسماعیلی سرشناس‌ترین افراد روز چهارم بودند.

در روز پایانی، دوشنبه ۱۴ خرداد، بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی، بیشترین شمار، ۴۳ نفر، برای ثبت نام مراجعه کردند که معروف‌ترین آنها محمدباقر قالیباف، مهرداد بذرپاش، اسحاق جهانگیری، مصطفی پورمحمدی و علی نیکزاد بودند.

ستاد انتخابات ریاست جمهوری در انتخابات این دوره از همه داوطلبان ثبت‌نام نکرد و تنها کسانی که دارای شرایط حداقلی بودند امکان ثبت‌نام را داشتند.

اینهمه در حالیست که تریبونی با انبوهی میکروفون، تنها شاهد شعارهای تکراری و کلیشه‌ای بود و هیچ برنامه مشخصی از سوی نامزدها، حتی چهره‌های اصلی این رقابت‌ها ارائه نشد.

این موضوع با واکنش‌هایی از سوی حکومتی‌ها نیز روبرو شد. از جمله سعید حجاریان از چهره‌های امنیتی جمهوری اسلامی و از تئوریسن‌های اصلاح‌طلب نوشته «یک دست کت‌ و‌ شلوار آراسته، چند قدم‌ آهسته، چرخاندن شناسنامه و چند فلاش دوربین… تمام! نه از برنامه منسجم می‌گویند، نه از اعضای مؤثر کابینه‌ احتمالی‌شان. نام اینها هر چه باشد، سیاست‌ورزی و انتخابات نیست!»

صبح سه‌شنبه ۱۵ خرداد سخنگوی شورای نگهبان خبر داد که بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری امروز آغاز می شود. هرچند پیشتر برنامه‌ریزی شده بود شورای نگهبان طی ۱۰ روز صلاحیت داوطلبان را بررسی کند اما سخنگوی این شورا گفته «بنای ما این است که در همان پنج روز اول نتایج بررسی صلاحیت‌ها را اعلام کنیم اما اگر نیاز باشد، ممکن است از پنج روز دوم هم استفاده کنیم. همه چیز به بررسی صلاحیت‌ها بستگی دارد.»

اینهمه در حالیست که بررسی صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان روندی نمایشی است و در عمل علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی صلاحیت‌ها را تأیید کرده و احتمالا چهار گزینه مورد نظرش برای رقابت‌ها و سپس گزینه نهایی برای سکانداری دولت چهاردهم گزینش خواهد شد.

وزارت کشور اعلام کرده است که اسامی نامزدهای تاییدشده روز ۲۲ خرداد اعلام می‌شود. انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری قرار است هشتم تیرماه برگزار شود و اگر در دور اول به نتیجه نرسد، دور دوم یک هفته برگزار خواهد شد.

در این میان، جناحین حکومت گرم کردن تنور انتخابات را آغاز کرده‌اند. جریان اصلاح‌طلب با اینکه در انتخابات سال ۱۴۰۰ که با عبدالناصر همتی به صحنه انتخابات نمایشی آمده بود، حتی از آرای باطله شکست خورد، و در حالی که پیش‌بینی می‌شود در این دوره نیز شانسی برای پیروزی ندارد اما چند داوطلب راهی ستاد انتخابات کشور کرد.

اسحاق جهانگیری، عباس آخوندی، عبدالناصر همتی، مسعود پزشکیان، محمود صادقی، شهریار حیدری، علی صوفی، محمد شریعتمداری، حسن سبحانی، حمیده زرآبادی، مهدی شیخ، محمدعلی وکیلی، مصطفی کواکبیان، اصغر سلیمی و قدرت‌علی حشمتیان اصلاح‌طلبانی هستند که برای شرکت در انتخابات نمایشی بسیج شدند. اینهمه در حالیست که اصلاح‌طلبان روی نامزدی علی لاریجانی نیز حساب ویژه باز کرده‌اند. وی هرچند به عنوان یک فرد اصولگرا شناخته می‌شود اما در انتخابات ۱۴۰۰ نیز با حمایت و دلگرمی اصلاح‌طلبان در انتخابات نام‌نویسی کرد ولی توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد.

برخی از اصولگرایان مانند محمود احمدی‌نژاد و وحید حقانیان نیز هنوز مشخص نیست در وابستگی به چه جریانی و با پشتگرمی کدام محافل مافیایی وارد این نمایش شده‌اند!

معروف‌ترین  داوطلبان اصولگرا برای جانشینی «قاضی مرگ» عبارتند از سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف، محمود احمدی بیغش، محمد خوش‌چهره، علیرضا زاکانی، محمدمهدی زاهدی، مصطفی پورمحمدی، اکبر نیکزاد، داوود منظور، مهرداد بذرپاش و صولت مرتضوی.

همچنین چهار تن از وزرا و معاونان ابراهیم رئیسی و رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز برای حضور در انتخابات داوطلب شدند که نشان می‌دهد حتی در سطح دولت ابراهیم رئیسی نیز همفکری و یکپارچگی وجود نداشته تا با وجود شرایط ویژه در پی مرگ رئیسی، دولت مستعجل وی دست‌کم با یک داوطلب وارد نمایش انتخاباتی شود تا مدعی ادامه مسیر دولت سیزدهم باشد.

نام‌نویسی برخی افراد در حالیست که احتمال رد صلاحیت آنها وجود دارد از جمله وحید حقانیان و محمود احمدی‌نژاد که به نظر می‌‎رسد علت حضور آنها بیشتر تبلیغاتی و برای گرم‌ کردن تنور نمایش انتخابات است.

عباس سلیمی نمین تحلیلگر و فعال سیاسی اصولگرا گفته «احمدی نژاد که معلوم است دارد یک کار تبلیغاتی انجام میدهد، کسانی که در زمان ثبت نام ایشان حضور داشتند به من گفتند احمدی نژاد یکسری آدم‌هایی که از ظاهرشان مشخص است آدم‌های خیلی موجهی نیستند برای یک کارناوال تبلیغاتی گردآوری کرده بود.»

عباس سلیمی نمین درباره ثبت‌نام وحید حقانیان هم گفته «او مورد وثوق نیست و در بیت هم کنار گذاشته شده است». وی افزوده «اگر مورد وثوق بود همچنان کار خود را ادامه می‌داد. ایشان مدتی است که کنار گذاشته شده‌اند. افرادی که سال‌ها دیده می شدند وقتی کنار گذاشته می شوند این ثبت نام را فرصتی برای دیده شدن می‌دانند و لذا می‌آیند و ثبت نام می‌کنند.»

این تحلیلگر اصولگرا اما معتقد است وضعیت انتخابات امسال برای اصلاح‌طلبان بهتر از دوره گذشته است: «فکر می کنم دراین دوره از انتخابات اصلاح‌طلبان امکان عرضه خودشان را به خوبی داشته باشند، اینکه پایگاه رای‌شان به آنها اعتماد کند و به میدان بیاید یک مقداری محل شبهه است. چون اصلاح‌طلبان هنوز نتوانستند خودشان را سامان دهند و این عدم ساماندهی موجب می‌شود که پایگاه رای‌شان سرگردان باشد و خیلی اعتماد برای ورود به صحنه پیدا نکند والا به نظر من ساختار سیاسی این امکان را برای آنها فراهم خواهد دید که بتوانند وارد میدان رقابت شوند.»

طبق ماده ۳۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری کاندیداها هنگام ثبت‌نام باید رجل مذهبی، سیاسی، ایرانی‌الاصل، دارای تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی و مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور باشند.

همچنین معاونان رؤسای قوای سه‌گانه، اعضای شورای عالی امنیت ملی، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور، رؤسای سازمان‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در سطح ملی، فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور، استانداران، شهرداران شهرهای بالای ۲ میلیون نفر جمعیت و اشخاص، مقامات و مدیران هم‌طراز مناصب فوق به تشخیص شورای نگهبان رجال مذهبی و سیاسی هستند.

حداقل سن کاندیداهای انتخابات باید ۴۰ سال تمام شمسی و حداکثر سن آنان نیز ۷۵ سال تمام شمسی در هنگام ثبت‌نام باشد.

اینهمه در حالیست که هم رهبری نظام و هم برگزارکنندگان این انتخابات زودهنگام، آنهم پس از تحریم خرداد ۱۴۰۰ و اسفند ۱۴۰۲ امیدی به مشارکت مردم در آن ندارند. در همین ارتباط شاهزاده رضا پهلوی بار دیگر بر تحریم انتخابات نمایشی رژیم تأکید کرد و پس از اعلام پایان ثبت نام داوطلبان، در پیامی کوتاه نوشت: «نام‌نویسی در سیرک انتخابات رژیم، مبتذل‌تر از همیشه به پایان رسید. پاسخ ملت بزرگ ایران به کل این مضحکه یک نه قاطع است.»