ثبت رکورد تازه در شاخص فلاکتِ ناشی از جمهوری اسلامی

شاخص فلاکت در سال ۱۴۰۰ به ۴۹/۶ درصد رسیده و رکود تازه‌ای را در تاریخ اقتصاد ایران ثبت کرده است.

کیهان نوین: بیشترین نرخ شاخص فلاکت در تابستان ۱۴۰۰ با نرخ ۵۵/۴ درصد بوده که در آمار فصلی شاخص فلاکت نیز رکورد کم‌سابقه‌ای در اقتصاد ایران به شمار می‌رود.
– پژوهشگران اقتصادی معتقدند شاخص فلاکت دارای رابطه مستقیم با بزهکاری، جرم و جنایت در جامعه‌ است و روند تغییر این شاخص با فاصله حدود یک سال در شاخص جرم و جنایت تأثیر می‌گذارد.

شاخص فلاکت از افزودن نرخ بیکاری به نرخ تورم به دست می‌آید و یکی از شاخص‌هایی است که گویای سطح معیشت و رفاه جامعه است. تحلیلگران معتقدند تورم فزاینده در کنار بیکاری رو به افزایش برای یک کشور، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی گاه جبران‌ناپذیر در بر خواهد داشت.

نرخ تورم از ۲۱/۵ درصد در پایان سال ۹۰ به ۴۰/۲ درصد در پایان سال ۱۴۰۰ رسیده و در همین مدت نرخ بیکاری از ۱۲/۳ درصد به ۹/۴ درصد کاهش یافته؛ با این حال شاخص فلاکت به‌ عنوان مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری از ۳۳/۸ درصد در پایان سال ۹۰ به رقم ۴۹/۶ درصد در پایان سال ۱۴۰۰ رسیده که بالاترین شاخص فلاکت در طول ۱۱ سال گذشته است.

شاخص فلاکت در فصل‌های مختلف سال گذشته نیز نشان می‌دهد بیشترین نرخ شاخص فلاکت در تابستان ۱۴۰۰ با نرخ ۵۵/۴ درصد بوده که در آمار فصلی شاخص فلاکت نیز رکورد کم‌سابقه‌ای در اقتصاد ایران به شمار می‌رود.

هرچند که بانک مرکزی نرخ تورم هدف‌گذاری شده را اعلام نمی‌کند، اما به‌ نظر می‌رسد که تورم هدف دولت رئیسی در سال‌ جاری ۲۵درصد باشد که به این ترتیب کاهش ۱۵درصدی تورم در امسال می‌تواند اثر محسوس و ملموسی بر شاخص فلاکت داشته باشد.

روزنامه «همشهری» نیز در گزارشی شاخص فلاکت استان‌های مختلف را مورد بررسی قرار داده که بر این اساس پایین‌ترین شاخص فلاکت در پایان سال ۱۴۰۰ مربوط به استان تهران و بالاترین هم مربوط به استان آذربایجان غربی است. محاسبات همشهری به استناد نرخ بیکاری و نرخ تورم اعلام شده مرکز آمار ایران نشان می‌دهد شاخص فلاکت در تهران ۴۳.۶ درصد در سال ۱۴۰۰ بوده که برایند نرخ تورم ۳۷.۶ درصدی و نرخ بیکاری ۶ درصدی این استان است.

بر اساس این گزارش استان‌های تهران، سیستان و بلوچستان، همدان، سمنان، قم و خراسان رضوی، دو استان فارس و خراسان رضوی، شاخص فلاکت پایین‌تر از میانگین کشوری را در پایان دهه ۹۰ تجربه کرده‌اند. شاخص فلاکت در استان فارس ۴۹/۴ درصد و در استان خراسان جنوبی ۴۹/۵ درصد برآورد می‌شود؛ در حالیکه میانگین شاخص فلاکت سال ۱۴۰۰ ایران ۴۹/۶ درصد، نرخ بیکاری ۹/۴ درصد و نرخ تورم ۴۰/۲ درصد بوده است.

علاوه بر این دو استان مرکزی با شاخص فلاکت ۴۹/۸ درصد و قزوین با ۴۹/۸ درصد، شاخص فلاکت در استان‌های گیلان، گلستان، اصفهان و بوشهر در کانال ۵۰ درصد نوسان داشته است. همچنین در کانال ۵۱ درصد هم دو استان یزد و خوزستان قرار گرفته‌اند. پس از آن استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی، زنجان، خراسان شمالی و کرمان در کانال فلاکت ۵۲ درصدی و وضعیت نارنجی قرار می‌گیرند که درصورت افزایش نرخ بیکاری یا تورم، این استان‌ها مستعد قرار گرفتن در وضعیت بدتر خواهند بود.

داده‌های رسمی مرکز آمار روایت می‌کند شکاف تورم سالانه بین استان‌های ایران ۱۱/۹ درصد بوده که بالاترین نرخ مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد به میزان ۴۸/۲ درصد و کمترین هم مربوط به استان همدان با ۳۶/۳ درصد است. شکاف نرخ بیکاری هم در سال گذشته ۱۲/۳ درصد بوده که کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان تهران با ۶ درصد و بالاترین میزان مربوط به استان آذربایجان غربی به میزان ۱۸/۳ درصد بوده است. نتیجه برآیند نرخ تورم و نرخ بیکاری، شکاف ۱۸/۶ درصدی در شاخص فلاکت بین استان آذربایجان غربی با شاخص ۱۸/۶ درصد و استان تهران با شاخص ۴۳/۶ درصد است.

در این گزارش تأکید شده که «ثبت رکورد تازه شاخص فلاکت در پایان قرن ۱۴ خورشیدی با وجود تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در نتیجه کاهش نرخ مشارکت، نشان می‌دهد ادامه حیات اقتصاد ایران در تورم بالا، می‌تواند زمینه‌ساز اختلال در شاخص‌های کلان ازجمله نرخ بیکاری، نرخ تورم و شاخص فلاکت باشد و از این منظر اولویت نخست و شاید مهم‌ترین مطالبه مردم از دولت، تلاش برای کاهش نرخ تورم طی سال‌های آینده است.»

پژوهشگران اقتصادی معتقدند شاخص فلاکت دارای رابطه مستقیم با بزهکاری، جرم و جنایت در جامعه‌ است و روند تغییر این شاخص با فاصله حدود یک سال در شاخص جرم و جنایت تأثیر می‌گذارد، برعکسِ شاخص فلاکت، شاخص ناامیدی که به اثر شاخص سهام بر نرخ خودکشی دلالت دارد وقفه زمانی کوتاه‌تری میان دو نرخ را در نظر می‌گیرد.