جمهوری اسلامی در دوره کم آبی و حتی بی‌آبی خود به سر می‌برد. برخی خشکسالی را در آینه آینده ایران دیده‌اند و برخی معتقدند با کمی احتیاط می‌توان این دوران را سپری کرد و آن قدر بد بین نبود، اما آب جزو منابع برگشت ناپذیر نیست و محدودیت آن را نمی‌توان با هیچ منبع دیگری جایگزین کرد
کیهان نوین: به گفته وزارت نیرو وضعیت آب در سال آبی و زراعی 93 – 94 نگران کننده و بحرانی است. حالا فرماندار تهران با توجه به وضعیت ذخایر آبی اعلام کرده است:” آب سال اینده جیره‌بندی می‌شود.
کاهش حجم بارندگی سال گذشته موجب شد تا ذخایر ابی کشور به حداقل خود برسد. به طوری که منابع آبی ذخیره شده در سال جاری نسبت به سال گذشته 25 درصد کاهش را نشان می‌دهد. این در حالی است که از ابتدای سال 93 هشدارها در مورد وضعیت آب شروع شده بود و شرایط آبی کشور مدام بر روی خط قرمز و هشدار قرار داشت، با توجه به وضعیت جدید می‌توان پیش بینی کرد که در سال آینده هشدارها بیش از سال جاری خواهد بود و در عین حال بحران خشکسالی جدی‌تر خواهد بود
به گفته فرماندار تهران؛ حدود 850 میلیون متر مکعب فاضلاب وجود دارد که باید برای آن برنامه‌ریزی صورت گیرد تا بتوانیم در بخش کشاورزی و صنعت از این فرصت استفاده کنیم.
وی افزود:” برای سال 94 و معضل کمبود آب آن باید تدبیری صورت بگیرد و در دستور کار تمامی سازمان‌های مربوطه، تامین آب شرب و مورد نیاز باشد.”
این تهدید‌ها اگرچه توسط بسیاری جدی گرفته نمی‌شود و همچنان استفاده بهینه از آب به درستی صورت نمی‌گیرد، اما بحران آب نه تنها در تهران و ایران، بلکه در دنیا جدی است.
به گفته شاهد کرم‌زاده، کارشناس محیط زیست، موقعیت جغرافیایی ایران، قرار گرفتن در منطقه خشک و کویری است، اما نحوه مدیریت آب در سال‌های گذشته مطلوب نبوده و شیره جان آب‌های زیرزمینی کشیده شده است.
او در مورد مدیریت آب گفت:” موقعیت جغرافیایی ایران نکته جدیدی نیست که یک باره حادث شده باشد، در عین حال وضعیت منابع برگشت ناپذیر مشخص است و می‌توان برای نوع استفاده از آنها به شیوه‌ای مطلوب برنامه‌ریزی کرد، در حالی که مدیریت منابع باید با نگاه به آینده و استفاده مطلوب در شرایط حاضر باشد، این موضوع وارونه است و تنها استفاده و بهره‌مندی زمان حال اولویت دارد و هیچ گاه نگاهی دورتر نداریم. همین موضوع منجر شده تا امروز برخی با تاکید بر روی خشکسالی ایران تاکید کنند و آن را سرنوشت محتوم بدانند.”
پیش از این نیز علیرضا دایمی، سرپرست امور آب و آبفای وزارت نیرو، گفته بود:” براساس اسناد برگرفته از سازمان ملل در کره زمین 2.5 درصد آب شیرین قابل دسترسی است و از این 2.5 درصد بخش ناچیزی از آب‌های سطحی در دسترس قرار می‌گیرد که شامل آب‌های یخچال‌ها، اقیانوس‌ها و بخش آب‌های زیرزمینی می شود.”
او با تاکید بر این‌که کشور ما و اساسا خاورمیانه در کمربند خشک جهان قرار گرفته‌اند گفت:” 10 سال پی در پی خشکسالی داشتیم و میزان بارش‌های ما به 75 درصد بارش‌های نرمال کاهش پیدا کرد که نشان دهنده تغییر اقلیمی است که از شمال آفریقا آغاز شده است.”
سرپرست امور آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به این‌که افزایش جمعیت و کمبود آب در حال حاضر مشهود است گفت: ایران به سمتی می رود که به زودی جزو کشورهایی خواهد بود که با بحران و کمبود آب مواجه می‌شود. به عنوان مثال در سال 1960 به ازای هر نفر شش هزار متر مکعب آب و در سال 1990 دو هزار متر مکعب آب در اختیار بود و پیش بینی می‌شود در سال 2025 میلادی حدود هزار متر مکعب آب به ازای هر نفر در اختیار قرار گیرد. بنابراین سال به سال شرایط ما سخت‌تر می‌شود.
دائمی با اشاره به این‌که از نظر وضعیت آب در سال 1960 یک دوم میانگین جهان را داشتیم گفت: در 20 سال آینده پیش‌بینی می‌شود که حجم آب در دسترس به یک چهارم کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به افزایش جمعیت افزود:” در 80 سال گذشته جمعیت ایران هفت برابر شده است توسعه جمعیت، توسعه صنعت و کشاورزی و شهرنشینی را در پی دارد بنابراین ما به مرزها بحران آبی نزدیک می‌شویم.”
البته در کنار موضوع آب شرب و کاهش آن که به دنبال کاهش بارندگی‌ها بوده است، باید افزایش جمعیت را نیز در نظر گرفت و در عین حال باید توجه داشت که دولت برای سال 94 برنامه‌های توسعه‌ای در بخش‌های صنعت و کشاورزی طراحی کرده است. این رونق بدون استفاده از منابع آبی امکان پذیر نیست و اگر تنها قرار باشد هر کدام از این بخش‌ها رشدی سه درصدی را تجربه کنند، در واقع شش درصد به مصرف آب کشور افزوده خواهد شد و منابع آبی بیش از این تقلیل خواهد رفت.
Ramin rabieikhaledi
Majid Mohammad Poorazari
