در حالی که روند ابتلا به ایدز در جهان رو به کاهش است، این آمار در ایران رو به افزایش است. بسیاری جامعه بسته دینی و تابوی اطلاع رسانی درمورد مسایل جنسی را دلیل این امر می دانند.
کیهان نوین: علی اکبر سیاری معاون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز دوشنبه در همایشی به مناسبت روز جهانی ایدز، ۱۰ آذرماه گفت: “هرگاه خطر شیوع ایدز در جامعه‌ای به یک درصد برسد در آن صورت اپیدمی گسترده ایدز اتفاق افتاده است، اما اکنون ۱۵ صدم افراد ۱۵ تا ۶۰ سال کشور به ایدز مبتلا هستند، اما اپیدمی نداریم.” او درباره اینکه چرا وضعیت بیماری ایدز در ایران را اپیدمی قلمداد نمی‌کند، توضیحی نداده است.
او سطح شیوع ایدز در برخی گروه‌های اجتماعی را زیاد دانست و گفت: “به‌طور مثال میزان شیوع ایدز ببن معتادان ترریقی ۱۵ درصد و بین زنان دارای رفتارهای پرخطر جنسی ۵ / ۴ درصد است.”
اگر پنج درصد یک جامعه مبتلا به ایدز باشند به این معناست که این بیماری در آن منطقه به حد بحران رسیده است. معاون وزیر بهداشت گفت: “در زمینه ایدز بین معتادان تزریقی از حد بحران گذشته‌ایم و بین زنان در مرحله بحران هستیم.”
وی ادامه داد: “۱۵ تا ۲۰ درصد معتادان تزریقی از سرنگ مشترک استفاده می‌کنند و سالانه ۱۲ شریک همراه داشته و هشت نوبت از یک سرنگ آلوده استفاده می‌شود.”
بیماری ایدز بیشتر در مردان اتفاق می‌افتد و اغلب معتادان تزریقی ایران نیز مردان هستند.
بر اساس آمار ارایه شده از سوی معاون وزیر بهداشت، تاکنون ۲۸ هزار و ۶۳۳ مورد ابتلا به ایدز در کشور ثبت شده، اما تخمین زده می شود که ۸۵ هزار نفر در کشور مبتلا به ایدز باشند.
سیاری درباره راه انتقال ایدز بر اساس آمار سال ۹۲ گفت: “راه انتقال ایدز از طریق اعتیاد تزریقی ۴۵.۵ درصد، از طریق آمیزشی ۳۶ درصد و از طریق مادر به کودک ۲.۹ درصد است.”
وی روند حرکت رفتارهای جنسی پر خطر در جامعه را “صعودی” توصیف کرد و این را زنگ خطری برای مسوولان دولت و حکومت دانست.
به گفته وی “ایدز مربوط به رفتار پنهان مردم است، بنابر این باید مجاز به دانشی شویم که با رفتار پنهان مردم سر و کار دارد.”
سیاری فعالیت در حوزه “ارایه اطلاعات پیرامون رفتارها و عادت‌های پنهانی مردم از جمله ارتباطات جنسی در جامعه دینی” را سخت دانست و تاکید کرد که کارشناسان در بسیاری موارد مجاز به گفت‌وگوی رسانه‌ای نیستند و نمی‌توانند همه نکات لازم را به صورت شفاف بیان کنند.
این مشکل در حالی در ایران وجود دارد که به گفته سیاری، کنترل ایدز در کشور باید توام با مشاوره و آگاه‌سازی باشد.
وی چاره‌اندیشی پیرامون کاهش این بحران را “وظیفه جامعه دینی علمی و رسانه‌ای” کشور دانست.
مینو محرز، رییس مرکز تحقیقات ایدز ایران نیز در گفت‌وگو با شهروند گفته است: “در دو سال اخیر، میزان ابتلای زنان ٣٠درصد افزایش پیدا کرده، این نشان می‌دهد که روند انتقال ایدز به سمت تماس جنسی و ابتلای زنان و در نهایت تولد نوزادان مبتلا به ایدز در حال حرکت است. به‌هرحال زمانی‌که افراد اطلاعی درباره بیماری ندارند، آموزشی به آنها داده نمی‌شود، طبیعی است که این اتفاق بیفتد.”
این کارشناس تاکید کرده است که گسترش ایدز در حالی در ایران صورت گرفته است که “نه آموزش و پرورش آموزش می‌دهد، نه خانواده و نه تلویزیون به‌عنوان رسانه ملی. هیچ‌کدام مسوولیتشان در برابر آموزش و اطلاع‌رسانی درباره شیوه‌های انتقال به ایدز را انجام نمی‌دهند.”
محرز درباره مقاومت آموزش و پرورش در زمینه اطلاع‌رسانی به دانش‌آموزان گفته است: “ما هیچ خط قرمزی برای پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ سلامت جامعه نداریم، اینها همه نگرش منفی مسوولان است، تمام چراغ سبزها برای اطلاع‌رسانی درباره ایدز از روحانیون گرفته شده، از نظر شرعی ما هیچ مشکلی نداریم. اینها خط قرمزهایی است که خودشان تعیین می‌کنند.”
این کارشناس در ادامه انتقادات خود از آموزش و پرورش در زمینه نبود آموزش های ضروری در زمینه رفتارهای جنسی پرخطر، اولین راه پیشگیری از ایدز را “خویشتن‌داری” برای نداشتن رابطه جنسی قبل از چهارچوب ازدواج دانسته و اشاره کرده است که روش‌های خویشتن‌داری نیز آموزش داده نمی‌شود.
تاکید رییس مرکز تحقیقات ایدز ایران بر خویشتن‌داری برای نداشتن رابطه جنسی قبل از ازدواج به عنوان اولین راه پیشگیری از بیماری ایدز، در حالی است که بر اساس آمارهای موجود، میزان خرید و فروش سکس در ایران برخلاف تبلیغات حکومت این کشور و همچنین انواع ممنوعیت ها و محدودیت های اجتماعی در سه دهه اخیر، به طور پیوسته رو به افزایش بوده است. آنهم در حالی که بر اساس آمار مرکز تحقیقات ایدز ایران، تقریبا ۵/۴درصد تن فروشان ایران مبتلا به ایدز هستند.
هزینه هر بیمار مبتلا به ایدز در کشور دو میلیون تومان است، اما اگر بیماری مقاوم شود هزینه‌ها پنج تا ۱۰ برابر افزایش می‌یابد.
اغلب مبتلایان به ایدز از جامعه فقیر، بیکار و گرفتار هستند.
Leila jahangiri gilandeh
Ramin rabieikhaledi
