برخی از رسانه‌های جمهوری اسلامی در واکنش به هفتمین گزارش احمد شهید در خصوص ازدواج دختر بچه‌ها در ایران،با انتشار اخباری خواسته‌اند این آمار را تلاش برخی نیروها برای ارایه تصویر منفی از ایران قلمداد کنند .
کیهان نوین: روزنامه اعتماد، روز شنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۳ در یادداشتی که با عنوان «آماری عجیب در گزارش احمد شهید» در صفحه اول منتشر کرد، آمار ارائه داده شده در در هفتمین گزارش احمد شهید در خصوص ازدواج دختربچه‌ها را به تلاش «برخی نیروها» برای «ارایه تصویری منفی از ایران» نسبت داده و مدعی شده است که اطلاعات عنوان شده در این گزارش «به کلی نادرست» است و آمار ازدواج دختربچه‌ها در ایران افزایش نداشته است. این در حالی است که بر اساس آمارهای رسمی اراپه شده از سوی سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ایران٬ نه تنها آمار ازدواج دختربچه‌های زیر ۱۵ سال در ایران طی سال‌های ۱۳۸۵-۱۳۹۲ رشد صعودی داشته است. بلکه آمار ازدواج دختران زیر ۱۰ سال نیز بر اساس جدید‌ترین آمار سازمان ثبت احوال کشور در حال افزایش است.
یکی از مواردی که در یادداشت روزنامه اعتماد مورد تشکیک قرار گرفته افزایش آمار ازدواج دختربچه‌های زیر ۱۰ سال از ۷۱۶ ازدواج در سال ۱۳۸۹ به ۱۵۳۷ ازدواج در سال ۱۳۹۰ است.
احمد شهید این بخش از گزارش خود را به آمار ارائه شده از سوی «عدالت برای ایران» ارجاع داده است و منبع مورد استفاده عدالت برای ایران، آمار رسمی ارائه داده شده از سوی سازمان ثبت احوال ایران و مرکز آمار ایران است.
این آمار بر اساس جمع زدن آمارهای منتشر شده از ازدواج‌های ثبت شده دختران زیر ۱۰ سال، در تارنماهای سازمان‌های ثبت احوال ۲۴ استان از ۳۲ استان ایران به دست آمده، در زمان انتشار این گزارش در مهر ماه ۱۳۹۱، هشت استان کرمانشاه، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری، کرمان، بوشهر، گیلان و کردستان منتشر نکرده بودند.
روزنامه اعتماد با استناد به آمار ارائه شده در سالنامه آماری ثبت احوال کشور در سال ۱۳۹۰ که آمار ۲۲۰ ازدواج برای دختربچه‌های زیر ۱۰ سال را اعلام کرده، آمار ارائه شده از سوی عدالت برای ایران را رد کرده است. این در حالی است که از یک سو سالنامه آماری ثبت احوال کشور پس از انتشار گزارش عدالت برای ایران در تارنمای ثبت احوال کشور منتشر شده بود و از سوی دیگر این تفاوت آماری به دلیل تناقض آمارهای اعلام شده از سوی سازمان ثبت احوال کشور و سازمان ثبت احوال استان اردبیل است.
مهم‌ترین تفاوت این دو آمار٬ گروه سنی زنان ازدواج کرده در استان اردبیل است. در حالی که ثبت احوال استان اردبیل تعداد دختران زیر ۱۰ سالی که در سال ۱۳۹۰ ازدواج کرده‌اند را ۱۴۱۱ تن اعلام کرده٬ سالنامه آماری منتشر شده در تارنمای ثبت احوال همین آمار را به یک دختربچه تقلیل داده است. تعداد دختربچه‌های ازدواج‌کرده بین ۱۰ تا ۱۴ سال و ۱۵-۱۹ سال نیز در این دو آمار متفاوت است. نگاهی به دو جدول زیر نشان‌دهنده تفاوت آمارهای منتشر شده در این رابطه است.
تارنمای ثبت احوال استان اردبیل همچنین آمار ازدواج زنان بر اساس گروه سنی را در شهرستان‌های این استان نیز اعلام کرده است. بر اساس این آمار در سال ۱۳۹۰: ۱۲۷ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان پارس آباد٬ ۸۲ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان گرمی٬ ۶۸۹ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان اردبیل٬ ۲۰ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان بیله سوار٬ ۹۴ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان خلخال٬ ۷۰ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان کوثر٬ ۲۱۰ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان مشکین شهر٬ ۹۲ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان نمین و ۲۷ دختر زیر ۱۰ سال در شهرستان نیر ازدواج کرده بودند.
در سالنامه آماری که در تارنمای سازمان ثبت احوال کشور منتشر شده، تمامی این آمار تبدیل به صفر شده و فقط یک دختربچه زیر ۱۰ سال در شهرستان گرمی استان اردبیل شوهر داده شده است.
عجیب‌تر آنکه در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ ثبت احوال استان اردبیل٬ گروه سنی زنانی که ازدواجشان به ثبت رسیده را اعلام نکرده و در آمار رسمی منتشر شده از سوی تارنمای سازمان ثبت احوال کشور نیز آمار دختران زیر ۱۰ سالی که شوهر داده شده‌اند «صفر» اعلام می‌شود.
با این حال٬ حتی اگر آمار ارایه شده از سوی تارنمای رسمی سازمان ثبت احوال استان اردبیل مبنی بر ازدواج ۱۴۱۱ دختربچه در این استان حقیقت نداشته باشد و ناشی از خطای آماری باشد نیز نمی‌توان سایر آمارهای موجود در زمینه ازدواج دختربچه‌های زیر ۱۸ سال را رد کرد و یا آن را کم اهمیت دانست.
اسناد رسمی و دولتی مبنی آمار بالای ازدواج دختربچه‌های زیر ۱۵ سال و همچنین دختران زیر ۱۸ سالی که همچنان کودک محسوب می‌شوند٬ قابل انکار نیست و حتی بر اساس همان آمارهای مورد استناد روزنامه اعتماد٬ تعداد دختران ۱۰-۱۴ سالی که در استان اردبیل و همچنان در کل ایران٬ مجبور به ازدواج شده‌اند٬ سیر صعودی داشته است.
این سیر صعودی، به گونه‌ای است که مقامات محلی استان را نیز نگران کرده است چنانکه ماریا موسوی، مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری اردبیل ۱۰ مهر ماه ۱۳۹۲ با اشاره به افزایش ازدواج‌های زیر ۱۵ سال در این استان نسبت به این موضوع هشدار داده و گفته است که در یکی دو سال آینده تبعات آسیب ازدواج‌های دختران زیر ۱۵ سال در جامعه مشاهده خواهد شد.
از سوی دیگر، فارع از آمار اعلام شده در استان اردبیل، آمار کشوری ارایه داده شده در سالنامه خبری سازمان ثبت احوال نیز افزایش مرتب ازدواج دختران ۱۰-۱۴ سال طی سه سال ۱۳۹۰-۱۳۹۲ را تایید می‌کند.
بر اساس این آمار در سال ۱۳۹۰ تعداد ۳۹۶۰۹ ازدواج با نوعروسان بین ۱۰-۱۴ سال در ایران ثبت شده، در سال ۱۳۹۱ آمار ازدواج دختربچه‌های ۱۰-۱۴ سال به ۴۰۴۶۴ تن رسیده و در سال ۱۳۹۲ این آمار به ۴۱۲۳۶ ازدواج افزایش پیدا کرده است.
با وجود اینکه آمار سازمان ثبت احوال کشور بر خلاف آمارهای استانی٬ کاهش ازدواج دختران زیر ۱۰ سال در سال ۱۳۹۰ به نسبت سال قبلش را نشان می‌دهد٬ اما بر اساس همین آمار کشوری ازدواج دختران زیر ۱۰ سال در آخرین آمارگیر‌ی ها نیز افزایش داشته و از ۱۸۷ ازدواج در سال ۱۳۹۱ به ۲۰۱ ازدواج در سال ۱۳۹۲ رسیده است.
در واقع با تمام تناقض‌های موجود بین آمار ارائه شده از سوی منابع رسمی در ایران، تمامی این آمار‌ها ناشی از نگران کننده بودن وضعیت ازدواج دختربچه‌ها در ایران است.
تقلیل دادن آمار بالای ازدواج دختربچه‌ها به گمانه زنی‌هایی همچون صوری بودن این ازدواج‌ها و بیشتر بودن سن دختران شوهر داده شده از سن شناسنامه‌ای آن‌ها، نیز بهانه‌ای هست که انتطار می‌رود از سوی مقامات مسوول و به منظور شانه خالی کردن از پاسخگویی در برابر ممانعت نکردن از انچام چنین ازدواج‌هایی صورت گیرد، نه از سوی روزنامه‌ای اصلاح طلب که وظیفه انعکاس واقعیت را بر عهده دارد.
درشرایطی که حتی خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی نیز از بالا بودن آمار ازدواج دختربچه‌ها و مادر شدن آن‌ها اظهار نگرانی می‌کند، انتظار می‌رود روزنامه اعتماد که به عنوان یک رسانه اصلاح طلب شناخته می‌شود، نگاه دقیق تری به ماجرا داشته باشد و از این مساله که بیش از ۳۰درصد از زنان ایرانی در سن کودکی شوهر داده می‌شوند به سادگی عبور نکند.
روزنامه اعتماد همچنین آمار زنان زیر ۱۵ سالی که در سال ۱۳۹۰ صاحب فرزند بوده‌اند را زیر سوال برده است. با وجود عجیب و سخت‌باور بودن اینکه از ۴۸۵۸۰ دختر زیر ۱۵ سالی که در سال ۱۳۹۰ متاهل بوده‌اند٬ ۴۸۵۶۷ آن‌ها فرزنددار شده‌اند٬ این آمار دقیقا از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰ از سوی مرکز آمار ایران استخراج شده است.
Majid Mohammad Poorazari
Ramin rabieikhaledi
