تولید گازهای گلخانه‌ای، که مهمترین آنها گاز کربنیک است، در دهه های اخیر همواره افزایش یافته است و این مسئله نتیجه ای جز تخریب روز افزون محیط زیست ندارد.
کیهان نوین: در حالیکه میزان تولید گازهای گلخانه ای در سال ۲۰۰۰ هم ارز ۳۷ میلیارد تن گاز کربنیک بوده، دوازده سال پس از آن جهان ۴۷۵۹۹ میلیارد تن از این گازها در جو زمین رها کرده است. پنج کشور به تنهائی بیش از نیمی از گازهای گلخانه ای جهان را تولید می کنند. این پنج کشور عبارتند از چین، ایالات متحد آمریکا، هند، روسیه و اندونزی. با این حال تنها ایالات متحد آمریکاست که از نظر تولید سرانه در میان ۲۰ کشور نخست قرار می گیرد.
مهمترین گازهای گلخانه ای که بر اثر فعالیتهای بشری تولید می شود “دی اکسید کربن”، “متان” و “پروتوکسیدِ ازت” است که نخستین آنها حاصل استفاده از منابع انرژی فسیلی نظیر زغال سنگ، نفت و گاز است. “متان” نیز بر اثر بهره برداری از منابع نفت و گاز و نیز فعالیت دامداری تولید می شود. “پروتوکسیدِ ازت” از کودهای ازتی و نیز برخی فعالیتهای صنعتی بدست می آید.
از میان بردن جنگل‌ها و تبدیل مزارع کشاورزی به زمین‌های ساختمانی عامل دوم تولید گازهای گلخانه‌ای است. میانگین سهم تخریب جنگل ها در تولید گازهای گلخانه ای که در سطح جهان از ۵ در صد تجاوز نمی کند، در کشورهائی که قربانی جنگل زدائی‌های گسترده‌اند، بسیار بیش از اینست. جنگل زدائی در اندونزی عامل ۶۰ در صد و در برزیل عامل ۴۴ در صد تولید گازهای گلخانه‌ایست
بررسی آمار نشان می دهد که کشورهای کم جمعیّتِ تولید کنندۀ نفت و گاز در صدر سیاهۀ تولید سرانۀ گازهای گلخانه‌ای قرار دارند. این چنین است که کشورهای کویت، برونئی، بِلیز و قطر بیشترین تولید سرانۀ گازهای گلخانه ای را بر کارنامۀ خود ثبت کرده‌اند. کشور کوچک لوکزامبورگ بدلیل نظام مالیاتی خود در ردۀ پانزدهم فهرست کشورهای پر تولید قرار دارد. ارزان بودن بهای مواد سوختی در این کشور، ساکنان نواحی مرزی را در فرانسه، بلژیک و آلمان بخود جلب می کند. گاز کربنیک تولید شده از سوخت این مواد به حساب لوکزامبورگ نوشته می شود.
ایران با ۷۱۱ میلیون تن، یازدهمین تولید کنندۀ گازهای گلخانه ای در جهان است. با این حال از نظر تولید سرانه، این کشور در ردۀ سی و ششم قرار دارد. افغانستان با تولید ۶۱۸/۰ میلیون تن در ردۀ ۱۵۱ جهانی و از نظر سرانه تنها در ردۀ ۱۸۲ قرار دارد.
میانگین میزان گاز کربنیک در اتمسفر بزودی از مرز ۴۰۰ پ پ ام (واحد در میلیون) در خواهد گذشت. این میزان در دوران پیش صنعتی هرگز از ۲۷۰ پ پ ام تجاوز نکرده بود.
Leila jahangiri gilandeh
Majid Mohammad Poorazari
